Жаңалықтар

Дүние жүзінің көптеген елдерінде саяси маңызды мемлекеттік нысандар сақтандырылады: Омандағы сұлтан сарайы, Қазақстан Президентінің резиденциясы секілді, бұл жағдайда қалыс қалмайды.

«Евразия» Сақтандыру компаниясының атқарушы директоры Самат Қабдолов Таяу Шығыстағы сақтандырудың ерекшеліктері туралы әңгімелеп өтеді, ол біз ойлағандай емес, Қазақстанмен әлдеқайда көп ұқсастыққа ие.

Таяу Шығыстағы Швейцария

Араб түбегінің оңтүстік-шығысында орналасқан Оман мемлекетінің кез келген басқа мемлекет секілді өзіндік сыртқы саяси және ішкі ерекшеліктері бар. Оман өзінің аз уақыттық тәуелсіздік тарихында Таяу Шығыстағы бас келіссөз жүргізушісі атағына ие болып та үлгерді. Бұл соңғы жиырма жыл ішінде Орталық Азиядағы негізгі келіссөздер алаңының бейнесін ойдағыдай құрып келе жатқан Қазақстанды еске түсіреді. Бұл орайда Астанада өткен Сирия қақтығысын реттеу бойынша келіссөздер сериясы бірден ойға келеді.

Сұлтандықтың астанасы Маскатта Парсы шығанағының екі жағындағы елдермен достық қарым-қатынасты ұстанады. Қала Сауд Арабиясы мен Иран, Катар және БАӘ арасындағы келіссіздер көпіріне айналды. Соңғы уақытқа дейін Оманға Израиль мен араб әлемі арасындағы қарым-қатынасты қалыпқа келтіруге делдал болуға үміт артылды, бірақ ол ойлағандай болмады.

Оман - жеткілікті берекелі патшалық: ХВҚ деректері бойынша жан басына шаққандағы СҚП бойынша ЖІӨ $40 мың долларға жуық; Қазақстанда бұл көрсеткіш $30 мың долларға жуық. Экономиканың негізін – ЖІӨ-нің жартысына жуығын - мұнай өндіру және экспорттау құрайды, және біз де осы жағынан ұқсаспыз. Халықтың жартысы мен негізгі жұмыс күшін негізінен Үндістан мен Бангладештен келген мигранттар мен олардың отбасы мүшелері құрайды.

Сұлтандықтың тыныштығына 2014 жылдан бері азаматтық соғыс жалғасып келе жатқан көршілес Йемен қауіп төндіреді. Қатал шөлді климатқа қарамастан, Оман жағалауындағы белдеулерге және, атап айтқанда, Маскатқа өзінен кейін елеулі зардаптар келтіре отырып, мезгіл-мезгіл тропикалық циклондар қауіп төндіреді. Осыған байланысты толқын басқы жүйесін нығайтуға және едәуір кеңейтуге тура келді, бірақ бұл да абсолютті қауіпсіздікке кепілдік бермейді. Қыста және жазда күрт өзгерістерімен Астананың да климаты қатал.

Сонымен қатар, Оманда қорғау қажет болатын нысандар да жеткілікті және олар тек теңіз порттары, инфрақұрылым және өнеркәсіптік кәсіпорындар ғана емес, бүкіл сұлтандықтың басты көрікті жерлерінің бірі және інжу маржаны патша сарайы да бар.

Сұлтанның қазынасы

Оманның тәуелсіздігі мен өркендеуінің символы, материалдық көркем бейнесі , әрине, бұл сұлтанның резиденциясы – Маскатта екі жүз жылдан астам уақыт бұрын салынған әл-Алам сарайы. Осы жылдар ішінде үкіметтік ғимараттар кешені үнемі жаңартылып отырды, әр билеуші араб монархиясын сәулеттік дәріптеуге өз үлесін қосуды өзінің міндеті деп санады. Сарайдың қазіргі заманғы заманауи және соңғы бейнесі 1972 жылы жаңартылды.

Сұлтанның резиденциясы - Маскаттың әр қонағының міндетті түрде баратын жері. Аумаққа бөгде адамдарға кіруге тыйым салынған, тек қоршаудың сыртынан ғана тамашалауға тура келеді. Сарай берік күзетіледі және тіпті әуе қорғанысы жүйесімен қамтылған, алайда патшаның мүлкін дүлей апаттың әсерінен қорғау мүмкін емес, ықтимал тәуекелдерді өтеу үшін сақтандырушыларды тартуға тура келеді.

Патшалықтың иеліктері тек әл-Алам кешенімен шектелмейді. Жақында бізге «Евразия» сақтандыру компаниясына Оман патша сарайын қайта сақтандыруға қатысу туралы ұсыныс келіп түсті. Бағалау құнының 51% сәйкес келетін сарайдан басқа мүлік тізіміне сұлтанның, оның отбасы мен әкімшілігінің қызметімен бірге жүретін екі әуежай да кіреді. Сонымен қатар, тізімде аурухана, ферма, бірнеше әкімшілік ғимараттары, патша бақшалары, өнер туындылары, жоғарғы сот ғимараты, көптеген сарайлар және сұлтан мен оның үлкен отбасына лайықты өмір сүруді қамтамасыз ететін басқа да инфрақұрылымдық нысандар бар. Сақтандырылған мүліктің жалпы құны 5,14 миллиард доллардан асады, олар бүкіл ел бойынша жайылған, Египетте де нысандар бар.

Осылайша, әл-Алам сарай кешені өзінің барлық сұлулығымен және сән-салтанатымен 2,65 миллиард долларға бағаланады, бұл оны әлемдегі ең қымбат нысандардың біріне айналдырады. Сұлтанның сарайы осы байлықтың барлығын жыл сайын сақтандырады.

Ұлы мәртебелінің қаржыгерлері ықтимал тәуекелдер мен шығындардың арақатынасын есептей алатындықтан, патша сарайы бірінші кезекте сақтандырушылардың қызметіне жүгінеді.

Ақордаға арналған полис

Қазақстанда да Президент пен Үкіметтің қызметін қамтамасыз ететін мемлекеттік мүлік сақтандырылады. Мәселен, ҚР Президентінің Іс басқармасы мемлекеттік мүлікті сақтандыруды жүзеге асырады. Ең танымал нысандар-Министрліктер үйі, Үкімет үйі, Қаржы министрлігінің ғимараты, Қабылдау үйі және, әрине, Президенттің резиденциясы-Ақорда.

Жалпы сақтандыру сомасы соңғы рет 12,685 млрд теңгені құрады. Қазақстандағы мемлекеттік меншік - бұл утилитарлық объект, діни емес, сонымен қатар Таяу Шығыстағыдай сән-салтанат көзі емес.

Шарт бойынша сақтандыру жағдайларының тізімі стандартты түрде ұсынылды: өрт, жарылыс, табиғи апаттар, басқарылатын объектілердің құлауы, ұрлық, терроризм актілері, жаппай тәртіпсіздіктер және т.б. Сақтандыру құны жоғары емес және туындау ықтималдығы төмен тізімделген тәуекелдерге сәйкес келеді. Президенттің күзет қызметінің тиімділігіне күмәнданудың қажеті жоқ, ал Астанаға аяздан басқа ештеңе қауіп төндірмейді.

Ал егер әл-Алам сарайы кезекті тропикалық циклоннан кейін су астында қалатын болса, бүкіл әлемдегі сақтандыру компаниялары үлкен шығынға ұшырайды, оларға айтарлықтай шығындануға тура келеді. Мұндай оқиғаның ықтималдығы өте елеусіз, алайда 2013 жылғы– Маскат жағалауларындағы дүлей апат әсерін еске алатын болсақ, мұндай қауіп бәрібір бар.

Елдегі сақтандыру мәдениетінің дамуы басшылықтан басталуы тиіс, бұл орайда Ақорда үлгі болып отыр. Мемлекеттік мүлік жағдайында тәуекелдерді сақтандыру компаниялары тұлғасындағы жеке секторға тапсыру әлдеқайда орынды.